Uitleg over de aftrek van specifieke zorgkosten

8 januari 2015
Nieuws

De fiscus compenseert een deel van uw zorgkosten
Geeft u veel geld uit aan medische zorg, hulpmiddelen, aanpassingen en voorzieningen? Hebt u door uw handicap of ziekte extra kosten voor kleding of vervoer? Volgt u een dieet op voorschrift van een arts of een erkende diëtist? Maak dan gebruik van de aftrek van specifieke zorgkosten bij de aangifte inkomstenbelasting. In dit artikel een stappenplan voor de aangifte over het jaar 2014.

Dit artikel gaat over de aangifte over het belastingjaar 2014. U doet deze aangifte in het voorjaar van 2015.

Stap 1 – Vraag zo nodig hulp
Komt u er zelf niet uit? Veel belangenorganisaties beschikken over deskundige vrijwilligers, die u graag helpen. Neem voor meer informatie contact op met uw gehandicaptenorganisatie, patiëntenvereniging, ouderenorganisatie, belastingwinkel of vakbond.
Stap 2 – De voorbereiding
Hebt u nog geen DigiD? Ga dan eerst naar de website www.digid.nl en vraag er een aan. Bent u fiscale partners? Dan hebt u elk uw eigen DigiD nodig. Ga vervolgens naar de website www.belastingdienst.nl en download het Aangifteprogramma 2014.

Veel mensen krijgen van de Belastingdienst per brief of per e-mail een uitnodiging om aangifte te doen. Er staat dan bij dat u uw aangifte moet insturen vóór 1 mei 2015. Lukt dat niet, vraag dan uitstel tot 1 september. U hoeft alleen maar even te bellen met de Belastingtelefoon 0800-0543. Doe dat wel vóór 1 mei. Bent u fiscale partners, dan moet u allebei even bellen.

Stap 3 – Begin met invullen
Open het Aangifteprogramma. Vul de algemene gegevens in waar het programma om vraagt. De vragen gaan eerst over uw persoonlijke situatie. Bijvoorbeeld of u fiscale partners bent of niet. Daarna vult u de gegevens in over uw inkomen in de boxen 1, 2 en 3. Als u hiermee klaar bent, ga dan naar het onderdeel Aftrek. Wees niet bang om even rond te neuzen in de verschillende aftrekposten. Zo lang u de aangifte nog niet hebt ingestuurd via internet, kunt u hem altijd nog veranderen. Ook als u op Akkoord hebt geklikt bij de verschillende onderdelen.

Vink ‘Specifieke zorgkosten’ aan (en eventuele andere aftrekposten waar u gebruik van wilt maken) en klik op Akkoord.

Stap 4 – Pak uw administratie erbij
In het Aangifteprogramma ziet u in de donkerblauwe kolom links in beeld, onder de Aftrekposten, de post Specifieke zorgkosten staan. Als u daarop klikt, krijgt u een lijstje te zien met de verschillende onderdelen van deze aftrekpost.

U kunt in de witte vakjes alleen de totaalbedragen invullen voor de verschillende onderdelen. Er zitten dus geen rekenhulpen onder. De berekeningen van de aftrekbare kosten per onderdeel zult u zelf moeten maken. Pak daarom nu uw administratie erbij. Maak voor elk van de onderdelen een overzicht van de kosten die in 2014 voor uw rekening kwamen en eventuele vergoedingen die u hiervoor hebt ontvangen. U vult in de witte vakjes namelijk telkens in: het bedrag dat u zelf betaald hebt, min de vergoeding die u hebt ontvangen (of die u nog gaat ontvangen). Bent u fiscale partners, vul dan in de witte vakjes de specifieke zorgkosten in van u allebei. Dus bij elkaar opgeteld! Bij stap 7 gaat u deze kosten pas weer verdelen.
De donkerblauwe vakjes hoeft u niet in te vullen. Dat doet het Aangifteprogramma automatisch voor u. Links van de onderdelen ziet u telkens een klein geel vlakje met een vraagtekentje. Als u daarop klikt, krijgt u een toelichting op het betreffende onderdeel. Vaak kunt u nog verder doorklikken voor uitgebreide informatie.

Stap 5 – Algemene voorwaarden
Voor de aftrek van specifieke zorgkosten geldt een aantal algemene regels en beperkingen.
U moet de kosten in 2014 hebben betaald. Het gaat om kosten voor uzelf, uw fiscaal partner, uw kinderen tot 27 jaar (ongeacht waar ze wonen) of familieleden die bij u wonen en die van uw zorg afhankelijk zijn.
De kosten moeten voor uw eigen rekening komen. Kosten die u vergoed hebt gekregen, ongeacht door wie of welke instantie, kunt u niet aftrekken.
De kosten moeten bovendien op u ‘drukken’. Dat is belastingtaal voor: noodzakelijke kosten, waar u niet aan ontkomt. Kosten die u vergoed had kunnen krijgen, kunt u daardoor niet aftrekken. Dat betekent dat in principe alle kosten voor zorg, hulpmiddelen en voorzieningen die in het basispakket van de zorgverzekering zitten, die door de gemeente verstrekt worden in het kader van de Wmo of waar u een AWBZ-indicatie voor hebt, niet aftrekbaar zijn. Ook als u moet bijbetalen omdat uw verzekeraar geen contract heeft met de (medische) hulpverlener van uw keuze, kunt u die kosten niet aftrekken.
Kosten die voor uw eigen rekening kwamen vanwege het eigen risico in de basisverzekering kunt u niet aftrekken.
De wettelijke eigen bijdragen die u betaalde voor zorg, hulpmiddelen of voorzieningen kunt u niet aftrekken.
De aftrek van specifieke zorgkosten wordt elk jaar verder ingeperkt. Premies voor zorgverzekeringen zijn al een paar jaar niet meer aftrekbaar. Eenvoudige loophulpmiddelen zijn in 2013 uit de aftrek geschrapt. Met ingang van het belastingjaar 2014 zijn ook de kosten voor rolstoelen, scootmobielen en woningaanpassingen niet meer aftrekbaar. U vindt deze posten dus ook niet meer in het rijtje met de verschillende onderdelen in het Aangifteprogramma.
Stap 6 – Loop de verschillende onderdelen na
Hieronder staan de onderdelen van de aftrek voor specifieke zorgkosten op een rijtje, met een toelichting.

Genees- en heelkundige hulp
Deze post bestaat uit twee onderdelen: (1) medische en paramedische hulp en (2) particuliere verpleging en verzorging.

(1) Bij medische hulp gaat het om rekeningen van artsen die naar Nederlandse maatstaven als arts worden erkend en die uw zorgverzekering niet vergoedt. Denk bijvoorbeeld aan experimentele behandelingen of aan behandelingen in het buitenland. De kosten van alternatieve geneeswijzen kunt u alleen aftrekken als de behandeling plaatsvindt op verwijzing en onder begeleiding van zo’n erkende arts. Kosten voor ooglaserbehandelingen zijn niet aftrekbaar.

Paramedische kosten zijn de kosten voor een fysiotherapeut, diëtist, ergotherapeut, logopedist, oefentherapeut, orthoptist, podotherapeut, huidtherapeut, tandarts of mondhygiënist. Bij de tandarts geldt als uitzondering de kosten voor bruggen: die zijn aftrekbaar bij het onderdeel ‘Bepaalde hulpmiddelen’.

(2) Bij particuliere verpleging en verzorging gaat het om uitgaven die niet onder een AWBZ-indicatie vallen. Er zijn vier mogelijkheden.
U hebt geen AWBZ-indicatie, maar u schakelt vanwege uw handicap of ziekte wel particuliere verpleging of verzorging in. De kosten hiervoor zijn aftrekbaar.
U hebt een persoonsgebonden budget (PGB) voor verpleging en verzorging, op basis van een AWBZ-indicatie. Maar die indicatie is niet toereikend. Daarom koopt u naast uw PGB ook zelf nog particuliere verpleging of verzorging in. In dat geval zijn alleen de uitgaven aftrekbaar die uitgaan boven uw bruto PGB (de indicatie, omgerekend in geld). De uitgaven die u doet omdat uw PGB is gekort met de eigen bijdrage (het verschil tussen uw bruto PGB en uw netto PGB) zijn niet aftrekbaar.
U woont in een particulier verpleeg- of verzorgingshuis, zonder AWBZ-indicatie. Een deel van de pensionprijs is bedoeld voor zorg. Dit deel is aftrekbaar. Het huis heeft hierover afspraken gemaakt met de Belastingdienst en kan u verder informeren.
U woont in een AWBZ-instelling. U gaat mee op een bewonersvakantie. U krijgt hiervoor een factuur van de instelling. Op die factuur is gespecificeerd welk deel betrekking heeft op de extra salariskosten en de verblijfskosten voor het verplegend en verzorgend personeel dat mee gaat met de vakantie. Alleen dat deel is aftrekbaar.
Uitgaven voor huishoudelijke hulp of begeleiding vallen niet onder de post ‘Verpleging en verzorging’. Mogelijk kunt u wel gebruik maken van de post Uitgaven voor extra gezinshulp.
Reiskosten ziekenbezoek
Het gaat om reiskosten die u maakt om een zieke en gehandicapte (voormalige) huisgenoot te bezoeken. Die huisgenoot moet dan wel meer dan 10 kilometer verderop verpleegd worden, die verpleging moet langer dan een maand duren en u moet er regelmatig op bezoek gaan. Denk aan het bezoeken van een kind, familielid of partner die vanuit uw gezamenlijke huishouding in een AWBZ-instelling is opgenomen. De aftrek is niet beperkt in de tijd. U kunt er dus ook nog gebruik van maken als uw kind of uw partner al jaren in een instelling woont. Reist u per openbaar vervoer of per taxi, dan zijn de kosten volledig aftrekbaar. Neemt u de auto, dan geldt een standaardtarief van € 0,19 per kilometer.

Medicijnen op doktersvoorschrift
Het gaat bij deze post om medicijnen (waaronder verbandmiddelen) die u gebruikt op voorschrift van een in Nederland erkende arts en waarvoor u geen (of geen volledige) vergoeding krijgt van uw zorgverzekeraar. Ook uitgaven voor homeopathische medicijnen zijn aftrekbaar, maar alleen als ze door een arts zijn voorgeschreven.

Bepaalde hulpmiddelen
Het gaat om hulpmiddelen die een elementaire lichaamsfunctie overnemen of om hulpmiddelen die u speciaal vanwege uw handicap of ziekte hebt aangeschaft en die voor anderen geen waarde hebben. Dit geldt bijvoorbeeld voor steunzolen, elastische kousen en prothesen (waaronder bruggen die de tandarts aanlegt). Ook de kosten voor het verzekeren en het onderhoud van deze hulpmiddelen zijn aftrekbaar. Huurde u hulpmiddelen, bijvoorbeeld via een thuiszorgwinkel, dan is de huur aftrekbaar.

Veel hulpmiddelen zijn volgens de wettelijke regels uitgezonderd van de aftrek. Of de belastingrechter heeft er in het verleden een negatieve uitspraak over gedaan. Niet aftrekbaar zijn daardoor:
Extra stookkosten.
Uitgaven voor brillen, contactlenzen en contactlensvloeistoffen.
Eenvoudige loophulpmiddelen (stokken, krukken, rollators).
Rolstoelen en scootmobielen. Er is één uitzondering: hebt u over het jaar 2013 de afschrijvingskosten van een scootmobiel afgetrokken en loopt die afschrijving door in 2014, dan kunt u ook de afschrijvingskosten over 2014 nog aftrekken.
Woningaanpassingen. Deze aanpassingen zijn over het belastingjaar 2014 voor het eerst niet meer aftrekbaar.
De wettelijke eigen bijdrage die u betaalt bij de verstrekking van hulpmiddelen aan uw zorgverzekeraar (bijvoorbeeld de 25% eigen bijdrage bij een gehoorapparaat of een kunstgebit) of aan de gemeente.

U hoeft hulpmiddelen over het algemeen niet af te schrijven. U kunt de kosten dus in één keer aftrekken. Behalve als het gaat om een hulpmiddel dat u na gebruik nog zou kunnen doorverkopen. Die hulpmiddelen moet u juist wel afschrijven. Daarbij geldt een afschrijftermijn van vijf jaar, met een restwaarde van 10%.
Aanpassingen
Het gaat bij deze post vooral om aanpassingen aan uw auto, fiets, brommer of brommobiel. U kunt de kosten alleen aftrekken, als die aanpassingen voor mensen zonder handicap geen betekenis hebben. Ook aanpassingen aan een tweede auto (bijvoorbeeld een aparte rolstoelbus) zijn hier aftrekbaar.
Vervoer
Het gaat hierbij om de extra vervoerskosten vanwege uw handicap of ziekte. Er zijn twee mogelijkheden: (1) ziekenvervoer en (2) leefvervoer.

(1) Bij ziekenvervoer gaat het om de reiskosten voor (para)medische behandelingen.
Wordt u per ambulance vervoerd, dan betaalt uw zorgverzekeraar de kosten.
Krijgt u een vergoeding van uw zorgverzekeraar voor eigen vervoer, dan betaalt u een wettelijke eigen bijdrage van € 96. Die eigen bijdrage is niet aftrekbaar. Reisde u met uw eigen auto, dan rekende de zorgverzekeraar in 2014 een maximale vergoeding van € 0,31 per kilometer. Is dit bedrag niet toereikend voor uw type auto, dan kunt u de meerkosten aftrekken.
Andere vormen van ziekenvervoer: u krijgt alleen een vergoeding van uw zorgverzekeraar als u hiervoor een aanvullende verzekering hebt afgesloten. Hebt u geen aanvullende verzekering, of maakt u meer kosten voor ziekenvervoer dan uw aanvullende verzekering vergoedt, dan kunt u de meerkosten aftrekken.
In beide voorgaande gevallen geldt: reist u per auto, ga dan uit van de kilometerprijs voor uw type auto uit de tabellen van de ANWB of de Consumentenbond.

(2) Maakt u vanwege uw handicap of ziekte extra kosten voor leefvervoer (privévervoer), dan zijn die kosten aftrekbaar volgens een zogenoemde vergelijkingsmaatstaf. U moet aantonen dat u vanwege uw handicap meer uitgeeft aan uw vervoer dan anderen. In de praktijk is dat lastig.

Dieet op voorschrift van een dokter of diëtist
U kunt alleen dieetkosten opvoeren zoals die genoemd worden in de tabel van de Belastingdienst. En alleen als u dit dieet volgt op voorschrift van een arts of een erkende diëtist. U vindt de tabel (met een beetje doorklikken) onder het vraagtekentje bij dit onderdeel, in het Aangifteprogramma.
Extra uitgaven voor kleding en beddengoed
Kunt u aantonen dat u vanwege ziekte of handicap per jaar meer dan € 620 extra kosten maakt voor kleding en beddengoed (duurder in de aanschaf, extra slijtage, kosten voor extra wasbeurten), dan mag u € 775 aftrekken. Kunt u dat niet aantonen, maar blijkt ‘uit algemene kennis’ dat uw handicap of ziekte zulke extra kosten met zich meebrengt, dan mag u € 310 aftrekken. De bedragen gelden per persoon.
Uitgaven voor extra gezinshulp
Het gaat bij deze post uitsluitend om de kosten voor particuliere huishoudelijke hulp die u inhuurt vanwege uw handicap of ziekte, maar waarvoor de gemeente geen indicatie heeft afgegeven in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Er zijn twee mogelijkheden.
U hebt geen Wmo-indicatie voor huishoudelijke hulp. In dat geval kunt u alle kosten meetellen.
U hebt wel een Wmo-indicatie voor huishoudelijke hulp, maar die indicatie is niet toereikend. U regelt daarom op eigen kosten extra huishoudelijke hulp. In dat geval kunt u alleen de kosten meetellen die boven de indicatie uitgaan. De eigen bijdrage die u betaalt aan de gemeente kunt u niet meetellen.

Er geldt voor deze aftrekpost een apart drempelbedrag, afhankelijk van uw inkomen. Alleen uitgaven boven de drempel zijn aftrekbaar. Maakt u gebruik van deze post, dan berekent het Aangifteprogramma automatisch deze drempel.

Verhoging
Is uw (gezamenlijk) drempelinkomen niet hoger dan € 33.555, dan geldt een standaard verhoging van een aantal specifieke zorgkosten. De verhoging geldt niet voor alle posten en is bovendien afhankelijk van uw leeftijd. Het Aangifteprogramma berekent zelf of u in aanmerking komt voor de verhoging en om welk bedrag het gaat.

Drempel
Voor de aftrek van specifieke zorgkosten geldt een drempel. Alleen als u in totaal meer specifieke zorgkosten hebt dan de drempel, mag u de kosten boven de drempel aftrekken. Toch haalt u de drempel gemakkelijker dan u denkt. Vooral voor mensen met een laag inkomen is de drempel niet zo hoog. En de verhoging van de specifieke zorgkosten telt mee om de drempel te halen.

Het Aangifteprogramma berekent uw drempel automatisch, op basis van de gegevens die u eerder hebt ingevuld. Het Aangifteprogramma berekent vervolgens zelf welke bedrag u kunt aftrekken en vult dat bedrag alvast voor u in.

Stap 7 – Maak een verdeling
Deze stap geldt alleen voor fiscale partners. Bij de vorige stappen hebt u de aftrekbare specifieke zorgkosten uitgerekend voor uzelf en uw fiscale partner samen. U moet deze aftrek nu gaan verdelen. U mag zelf bepalen in welke verhouding u dat doet. Klik op ‘Verdelen’ in de blauwe kolom links in beeld in het Aangifteprogramma en ga naar het onderdeel Specifieke zorgkosten. Als u bij één van beiden een bedrag invult, berekent het Aangifteprogramma zelf hoeveel aftrek er voor de ander overblijft. Het
Stap 8 – Insturen
Loop de hele aangifte voor de zekerheid nog eens goed na. Kijk ook in de rubriek ‘Overzicht’ en ga na of alle posten er goed in terugkomen. Stuur vervolgens uw aangifte in via internet, met behulp van uw DigiD.

Na een paar weken of maanden krijgt u van de Belastingdienst een belastingaanslag over het jaar 2014. Ook als u geld terugkrijgt. De Belastingdienst maakt dat geld dan automatisch over naar uw bankrekening. Klopt de aanslag volgens u niet, maak dan zo nodig officieel bezwaar. Hoe dat moet staat in de aanslag zelf.

Tekst: Kees Dijkman
Deze informatie wordt u aangeboden door Ieder(in). De tekst is met de meeste zorgvuldigheid samengesteld, maar u kunt er geen rechten aan ontlenen. Voor meer informatie, kijk op www.meerkosten.nl in de rubriek ‘Belastingvoordeel’ of download vanaf eind januari 2015 gratis de volledige belastingbrochure ‘Belastingvoordeel 2014 voor mensen met een handicap of chronische ziekte’ van de webwinkel (rubriek geldzaken) op www.iederin.nl.